Świątynia i klasztor ojców bazylianów są zabytkami historii i architektury. Jest to jedna z najciekawszych ukraińskich świątyń, która słynie z malowideł ściennych łączących motywy biblijne i narodowo-historyczne. Prawosławna cerkiew Bożego Narodzenia w Żółkwi – jak świadczą wzmianki w dokumentach – stała na tym miejscu jeszcze przed założeniem miasta. Kościół Bożego Narodzenia został zbudowany w stylu renesansu na planie krzyża, z wysoką nawą, wąskimi oknami i półokrągłą kopułą. Budowę zakończono pod koniec XVII w. za czasów i przy wsparciu prawnuka Żółkiewskiego – króla Jana III Sobieskiego. Wraz z nadejściem władzy radzieckiej w 1944 r. klasztor zamknięto i przekształcono na więzienie NKWD. Później w budynku klasztornym otworzono rosyjską szkołę, do której uczęszczały dzieci wojskowych. W 1946 r. Ukraiński Kościół Greckokatolicki był zdelegalizowany, dlatego świątynię przekazano Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Dopiero w 1989 r., kiedy grekokatolicy wyszli z podziemia, klasztor przekazano im z powrotem. Od tego czasu i do dzisiaj trwa stopniowa odbudowa obiektów klasztornych.